ฝุ่นจากงานก่อสร้าง: ความเสี่ยง ผลกระทบ และแนวทางป้องกัน

ฝุ่นจากงานก่อสร้าง: ความเสี่ยง ผลกระทบ และแนวทางป้องกัน

1. ฝุ่นจากงานก่อสร้างคืออะไร?

ฝุ่นจากงานก่อสร้างเกิดจากกระบวนการต่างๆ เช่น การขุด เจาะ ตัด บด อัด และขนย้ายวัสดุ ฝุ่นเหล่านี้อาจมีองค์ประกอบหลายชนิด ทั้งฝุ่นหิน ฝุ่นปูนซีเมนต์ ฝุ่นไม้ และฝุ่นจากเครื่องจักรที่ใช้น้ำมันเชื้อเพลิง หากไม่มีมาตรการควบคุม ฝุ่นเหล่านี้สามารถก่อให้เกิดปัญหาสุขภาพ และส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม

2. ขนาดของฝุ่นแต่ละประเภทในงานก่อสร้าง

ฝุ่นที่พบในงานก่อสร้างมีหลายขนาดและส่งผลกระทบต่อสุขภาพต่างกัน

ประเภทของฝุ่น	ขนาดอนุภาค(ไมครอน)	แหล่งที่พบ	โรคที่เกี่ยวข้อง
ฝุ่นหยาบ(PM10)	2.5-10 ไมครอน	การขุด การขนส่งวัสดุ งานรื้อถอน	โรคระบบทางเดินหายใจ เช่นหอบหืด
ฝุ่นละเอียด(PM2.5)	< 2.5 ไมครอน	การเจียร์ การตัดคอนกรีต การเผาไหม้จากเครื่องยนต์ดีเซล	โรคหัวใจและปอด เช่น มะเร็งปอด และถุงลมโป่งพอง
ฝุ่นซิลิกา(Crystalline Silica Dust)	< 1.0 ไมครอน	การตัดหินแกรนิต ปูนซีเมนต์ ทราย	โรคปอดฝุ่นทราย(Silicosis) และมะเร็งปอด
ฝุ่นใยหิน	0.1 – 10 ไมครอน	งานรื้อถอนอาคารเก่าที่ใช้ฉนวนใยหิน	โรคปอดใยหิน (Asbestosis และมะเร็งเยื่อหุ้มปอด(Mesothelioma)

3. วิธีการป้องกันฝุ่นในงานก่อสร้าง

3.1 การป้องกันที่แหล่งกำเนิด

-            ใช้น้ำพรมบริเวณที่เกิดฝุ่น เช่น การขุดดิน การตัดหิน หรือการรื้อถอน

-            ใช้สารเคมีจับฝุ่นในงานถนนหรือพื้นที่ที่มีฝุ่นมาก

-            เลือกใช้เครื่องมือที่มีระบบดูดฝุ่นในตัว

3.2 การป้องกันทางผ่าน

-            ติดตั้งแผ่นกันฝุ่น (Dust Barrier) รอบไซต์งาน

-            ใช้ตาข่ายกรองฝุ่นบริเวณพื้นที่เปิดโล่ง

-            ติดตั้งระบบพ่นละอองน้ำบริเวณขนส่งวัสดุ

3.3 การป้องกันที่ตัวบุคคล

-            ให้พนักงานสวมหน้ากากป้องกันฝุ่นที่เหมาะสม เช่น N95 หรือ P100 สำหรับฝุ่นละเอียด Half-face หรือ Full-face Respirator สำหรับฝุ่นซิลิกาและใยหิน ให้พนักงานเปลี่ยนเสื้อผ้าก่อนออกจากไซต์งาน

3.4 การป้องกันพื้นที่ข้างเคียง

-            ปิดคลุมรถบรรทุกวัสดุก่อสร้างที่มีฝุ่น

-            กำหนดเส้นทางขนส่งให้ห่างจากพื้นที่ชุมชน

-            จัดทำแนวกันชนต้นไม้หรือกำแพงกันฝุ่นรอบไซต์งาน

4. การใช้เครื่องจักรไฟฟ้าแทนเครื่องจักรสันดาปเพื่อลดฝุ่น

- เครื่องจักรที่ใช้เชื้อเพลิง เช่น ดีเซล หรือเบนซิน เป็นแหล่งกำเนิดฝุ่น PM2.5 และก๊าซพิษ การเปลี่ยนไปใช้เครื่องจักรไฟฟ้าช่วยลดมลพิษ เช่น รถฟอร์คลิฟต์ไฟฟ้า (Electric Forklift) แทนฟอร์คลิฟต์น้ำมัน ปั้นจั่นไฟฟ้า (Electric Crane) แทนปั้นจั่นน้ำมัน เครื่องจี้คอนกรีตไฟฟ้า (Electric Concrete Vibrator) แทนเครื่องจี้คอนกรีตน้ำมัน

ข้อดีของเครื่องจักรไฟฟ้า:

✅ ลดการปล่อยฝุ่นและควันพิษ

✅ ลดเสียงรบกวน

✅ ใช้พลังงานสะอาดและลดค่าใช้จ่ายเชื้อเพลิง

5. ความรับผิดชอบต่อชุมชนข้างเคียง

-            บริษัทก่อสร้างต้องมีมาตรการลดผลกระทบต่อชุมชน เช่น

-            ติดตั้งเครื่องวัดคุณภาพอากาศรอบไซต์งาน

-            แจ้งข้อมูลเกี่ยวกับมาตรการควบคุมฝุ่นให้ชุมชนรับทราบ

-            หลีกเลี่ยงการทำงานที่ก่อฝุ่นมากในช่วงเวลากลางคืน

7. การทำกิจกรรม CSR ด้านสิ่งแวดล้อม

การแสดงความรับผิดชอบต่อสังคม (CSR) ในงานก่อสร้างช่วยเสริมภาพลักษณ์ที่ดี เช่น

✅ ปลูกต้นไม้บริเวณชุมชนเพื่อลดฝุ่นและเพิ่มพื้นที่สีเขียว

✅ สนับสนุนการตรวจสุขภาพให้ประชาชนรอบไซต์งาน

✅ แจกหน้ากากกันฝุ่นและให้ความรู้เรื่องผลกระทบของฝุ่น

✅ ใช้เทคโนโลยีสีเขียว เช่น วัสดุก่อสร้างที่ลดฝุ่น และพลังงานหมุนเวียน

สรุป

ฝุ่นจากงานก่อสร้างเป็นปัญหาสำคัญที่ส่งผลต่อสุขภาพและสิ่งแวดล้อม การควบคุมฝุ่นต้องใช้มาตรการทั้งที่แหล่งกำเนิด ทางผ่าน ตัวบุคคล และพื้นที่ข้างเคียง นอกจากนี้ การใช้เครื่องจักรไฟฟ้าแทนเครื่องสันดาปสามารถลดฝุ่นและมลพิษได้อย่างมาก การมีความรับผิดชอบต่อชุมชนและทำ CSR ด้านสิ่งแวดล้อมยังช่วยสร้างความสัมพันธ์ที่ดีระหว่างบริษัทกับประชาชนอีกด้วย

อ่านบทความเกี่ยวกับโรคปอดฝุ่นทราย CLICK