คู่มือฉบับสมบูรณ์เรื่องทางหนีไฟและประตูหนีไฟตามกฎหมายไทย พร้อมมาตรฐาน มอก. ที่ควรรู้!
รู้ลึกเรื่องทางหนีไฟและประตูหนีไฟตามกฎหมายไทย ทั้ง พ.ร.บ. ควบคุมอาคาร กฎกระทรวงที่เกี่ยวข้อง และมาตรฐาน มอก. ที่ต้องใช้จริงในหน้างาน พร้อมคำแนะนำใช้งานจริงและข้อควรระวัง
รู้หรือไม่? ทางหนีไฟ และประตูหนีไฟ ต้องมีตามกฎหมาย ไม่ใช่แค่ติดสวยๆ!
บทความนี้สรุปให้ครบ พร้อม มอก. ที่ต้องใช้จริงในไซต์งาน #ความปลอดภัย #หนีไฟอย่างมือโปร
#SafetyXpert #ความรู้เพื่อชีวิต #ประตูหนีไฟ #มอก352 #อัคคีภัย #FireEscape #SafetyFirst
คู่มือเรื่องทางหนีไฟและประตูหนีไฟตามกฎหมายไทย
ทางหนีไฟและประตูหนีไฟไม่ใช่แค่ข้อบังคับในแบบแปลน แต่มันคือ “เส้นชีวิต” ของทุกคนในอาคาร
บทความนี้จะพาไปรู้จักกฎหมาย ข้อกำหนด และมาตรฐานสำคัญที่เกี่ยวข้องกับระบบหนีไฟในประเทศไทย ที่ควรรู้ทั้งสำหรับเจ้าของอาคาร ผู้ควบคุมงาน และ จป.วิชาชีพ
⚖️ กฎหมายอ้างอิงหลักเกี่ยวกับทางหนีไฟและประตูหนีไฟ
- พระราชบัญญัติควบคุมอาคาร พ.ศ. 2522 และที่แก้ไขเพิ่มเติม
กฎหมายแม่บทในการควบคุมอาคาร เน้นความปลอดภัยของชีวิตและทรัพย์สิน - กฎกระทรวง ฉบับที่ 33 (พ.ศ. 2535)
ระบุลักษณะของอาคารที่อาจก่อให้เกิดอันตราย รวมถึงทางหนีไฟและระบบป้องกันอัคคีภัย - กฎกระทรวง ฉบับที่ 55 (พ.ศ. 2543)
เจาะลึกถึงข้อกำหนดของอาคารแต่ละประเภท เช่น อาคารสูง โรงแรม โรงงาน ฯลฯ
🚪 ทางหนีไฟ: สิ่งสำคัญในทุกอาคาร
🧭 ความหมาย
ทางหนีไฟคือทางเดิน บันได หรือทางออกใดๆ ที่ใช้ในการอพยพออกจากอาคารเมื่อเกิดเหตุฉุกเฉิน เช่น ไฟไหม้
🔢 จำนวนที่ต้องมี
- อาคารสูงหรือขนาดใหญ่พิเศษ: ต้องมีอย่างน้อย 2 ทางหนีไฟ
- อาคารทั่วไป: ขึ้นอยู่กับขนาดและจำนวนคนใช้งาน
📍 ตำแหน่งที่เหมาะสม
- ต้องเข้าถึงง่ายจากทุกส่วนของอาคาร
- นำไปสู่ภายนอกอาคารหรือพื้นที่ปลอดภัยได้โดยตรง
📏 ข้อกำหนดด้านขนาด
- ความกว้างสุทธิ: ไม่น้อยกว่า 90 ซม.
- ความสูงเพดาน: ไม่น้อยกว่า 2.10 ม.
- ระยะเดินสูงสุด: เช่น 30 ม. สำหรับสำนักงาน, 15 ม. สำหรับพื้นที่เสี่ยง
🪜 บันไดหนีไฟ
- วัสดุทนไฟ, ห้ามใช้บันไดเวียน
- ขั้นบันได: ลึกไม่น้อยกว่า 22 ซม., ลูกตั้งไม่เกิน 20 ซม.
- มีชานพักทุก 10 เมตร
- ราวจับสองข้าง, แยกโครงสร้างจากส่วนอื่นของอาคาร
💨 ระบบป้องกันควันไฟ
- มีระบบระบายควัน หรือระบบอัดอากาศ เพื่อกันควันไม่ให้เข้าทางหนีไฟ
💡 ป้ายและแสงสว่าง
- ป้าย "ทางหนีไฟ" ต้องเห็นชัด
- มีไฟฉุกเฉินส่องสว่างระหว่างเกิดเหตุ
🚪 ประตูหนีไฟ: ประตูที่ไม่ใช่แค่เปิด-ปิดธรรมดา
🧩 ตำแหน่งที่ต้องติดตั้ง
- ทางออกจากห้องสู่ทางเดิน, จากทางเดินสู่บันได, และจากบันไดสู่ภายนอก
📏 ขนาดและลักษณะ
- กว้างสุทธิ: ≥ 80 ซม.
- สูง: ≥ 1.90 ม.
- ต้องเปิดผลักออกทางหนี
- เปิดง่ายจากภายใน ไม่ต้องใช้กุญแจ
🔥 วัสดุและความสามารถในการทนไฟ
- วัสดุทนไฟตามประเภทอาคาร เช่น ทนไฟ ≥ 1 ชม.
🔧 อุปกรณ์เสริมสำคัญ
- Panic Bar (ก้านผลัก)
- Door Closer (โช้คอัพ)
- Smoke Seal (แถบกันควัน)
- ป้าย "ทางหนีไฟ" เหนือประตู
📚 มาตรฐาน มอก. ที่เกี่ยวข้อง (ควรใช้ของแท้ มีรับรองเท่านั้น)
🔎 ข้อควรระวังและคำแนะนำสำหรับผู้ใช้อาคาร
- ห้ามมีสิ่งกีดขวางทางหนีไฟและประตูหนีไฟ
- ต้องบำรุงรักษาให้อยู่ในสภาพพร้อมใช้งานเสมอ
- ควรติดตั้งให้ตรงตามแบบที่ได้รับอนุญาตจากเจ้าหน้าที่ท้องถิ่น
- ตรวจสอบการทำงานของระบบความปลอดภัยเป็นประจำ
Checklist ทางหนีไฟและประตูหนีไฟ (ตามกฎหมายไทย)
อัปเดตตามกฎหมายควบคุมอาคาร และ มอก. ที่เกี่ยวข้อง
✅ ทางหนีไฟ
▢ มีจำนวนทางหนีไฟ อย่างน้อย 2 ทาง สำหรับอาคารสูง / อาคารขนาดใหญ่พิเศษ
▢ ทางหนีไฟแต่ละแห่งอยู่ในตำแหน่งที่เข้าถึงง่ายจากทุกส่วนของอาคาร
▢ ระยะทางจากจุดใช้งานถึงทางหนีไฟ ไม่เกิน 30 ม. (อาคารทั่วไป) หรือ 15 ม. (พื้นที่เสี่ยง)
▢ ความกว้างทางเดินหนีไฟ ไม่น้อยกว่า 90 ซม.
▢ ความสูงเพดานทางหนีไฟ ไม่น้อยกว่า 2.10 ม.
▢ ความลาดชันของทางลาด ไม่เกิน 1:8 (12.5%)
✅ บันไดหนีไฟ
▢ ทำจากวัสดุทนไฟ
▢ ความกว้างลูกนอน ไม่น้อยกว่า 22 ซม. / ความสูงลูกตั้ง ไม่เกิน 20 ซม.
▢ มีราวจับทั้งสองด้าน
▢ มีชานพักทุกช่วง ไม่เกิน 10 ม.
▢ ไม่เป็นบันไดเวียน
▢ ปิดล้อมด้วยผนังและประตูทนไฟแยกจากส่วนอื่นของอาคาร
▢ มีระบบป้องกันควัน เช่น ระบบอัดอากาศ หรือระบายควัน
✅ แสงสว่างและป้ายบอกทาง
▢ มีป้าย "ทางหนีไฟ" ที่ชัดเจนทุกตำแหน่งเปลี่ยนทิศ
▢ ใช้ไฟส่องสว่างฉุกเฉินที่ทำงานเมื่อไฟฟ้าดับ
▢ ป้ายและไฟต้องสามารถมองเห็นได้จากระยะไกลในภาวะฉุกเฉิน
✅ ประตูหนีไฟ
▢ ติดตั้งในตำแหน่งที่เป็นเส้นทางหนีไฟ เช่น ทางเข้าออกบันได
▢ ความกว้างเมื่อเปิดเต็มที่ ไม่น้อยกว่า 80 ซม. / ความสูงช่องเปิด ไม่น้อยกว่า 1.90 ม.
▢ เปิดแบบผลักออกในทิศทางการหนีภัย
▢ ไม่มีการล็อคที่ต้องใช้กุญแจจากด้านใน
▢ ทำจากวัสดุทนไฟ ทนไฟได้ตามมาตรฐานที่กำหนด (ไม่น้อยกว่า 1 ชม.)
▢ มีอุปกรณ์ผลักบาน (Panic Bar)
▢ ติดตั้งโช้คอัพ (Door Closer) ให้ประตูปิดอัตโนมัติ
▢ มีแถบกันควันรอบขอบประตู
▢ ติดตั้งป้ายบอก "ทางหนีไฟ" บนหรือเหนือประตู
✅ มาตรฐาน มอก. ที่เกี่ยวข้อง
▢ มอก. 352-2543: ประตูทนไฟ
▢ มอก. 353-2528: อุปกรณ์ประกอบประตูทนไฟ
▢ มอก. 914-2532: ถังดับเพลิงมือถือ
▢ มอก. 1428-2540: ระบบแจ้งเหตุเพลิงไหม้
▢ มอก. 2430-2552: โคมไฟฉุกเฉิน
✅ การบำรุงรักษา
▢ ไม่มีสิ่งกีดขวางในเส้นทางหนีไฟ
▢ ประตูและอุปกรณ์ทำงานได้สมบูรณ์ (เปิด-ปิดได้ง่าย)
▢ ตรวจสอบสภาพทุกเดือน / ทุกครั้งที่มีการใช้อาคารจำนวนมาก
▢ ระบบไฟฉุกเฉินและป้ายทำงานได้ครบทุกจุด
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น