แผนประจำปี : การตรวจบริภัณฑ์ไฟฟ้าประจำปี

การตรวจสอบประจำปี : การตรวจบริภัณฑ์ไฟฟ้าประจำปี

การตรวจสอบบริภัณฑ์ไฟฟ้าประจำปีเป็นกระบวนการสำคัญที่ช่วยป้องกันอุบัติเหตุและความเสียหายจากระบบไฟฟ้าในสถานประกอบการ ไม่เพียงแต่ช่วยให้ระบบไฟฟ้าทำงานได้อย่างปลอดภัย แต่ยังเป็นไปตามข้อกำหนดของกฎหมายที่เกี่ยวข้อง ในบทความนี้ เราจะพูดถึงความสำคัญของการตรวจสอบ กฎหมายอ้างอิง คุณสมบัติของผู้ตรวจสอบ ขั้นตอนการตรวจ และเครื่องมือที่ใช้ในการตรวจสอบ

1. ความสำคัญของการตรวจบริภัณฑ์ไฟฟ้าประจำปี

บริภัณฑ์ไฟฟ้า เช่น ตู้ควบคุมไฟฟ้า สายไฟ สวิตช์เบรกเกอร์ หม้อแปลง และอุปกรณ์อื่น ๆ ที่ใช้ในโรงงานหรือสถานประกอบการ ล้วนมีอายุการใช้งานและอาจเสื่อมสภาพตามเวลา หากไม่มีการตรวจสอบและบำรุงรักษา อาจเกิดอุบัติเหตุ เช่น ไฟฟ้ารั่ว ไฟฟ้าช็อต หรือไฟไหม้ได้ การตรวจสอบประจำปีมีข้อดีหลายประการ ได้แก่

- ป้องกันอุบัติเหตุจากไฟฟ้า เช่น ไฟดูด ไฟช็อต ไฟไหม้

- เพิ่มประสิทธิภาพของระบบไฟฟ้า ลดปัญหากระแสไฟฟ้าตกหรือขัดข้อง

- ลดค่าใช้จ่ายในการซ่อมแซมระยะยาว แก้ไขปัญหาก่อนลุกลาม

- เป็นไปตามข้อกำหนดทางกฎหมาย ป้องกันบทลงโทษทางกฎหมายและช่วยให้สถานประกอบการดำเนินงานได้อย่างถูกต้อง

2. กฎหมายอ้างอิง

ในประเทศไทย การตรวจสอบบริภัณฑ์ไฟฟ้าประจำปีอยู่ภายใต้ข้อกำหนดของกฎหมายที่เกี่ยวข้องกับความปลอดภัยในการทำงาน เช่น

- กฎกระทรวง กำหนดมาตรฐานในการบริหารและการจัดการด้านความปลอดภัยฯ เกี่ยวกับไฟฟ้า พ.ศ. 2558

- กฎหมายแรงงาน และกฎหมายของกรมโรงงานอุตสาหกรรม

- มาตรฐานของการไฟฟ้าส่วนภูมิภาคและการไฟฟ้านครหลวง

- มาตรฐานการตรวจสอบทางไฟฟ้า เช่น มาตรฐาน มอก. 60364, IEC 60364

3. คุณสมบัติของผู้ตรวจสอบบริภัณฑ์ไฟฟ้า

การตรวจสอบบริภัณฑ์ไฟฟ้าต้องดำเนินการโดยผู้ที่มีความรู้ความสามารถและได้รับการรับรอง เช่น

- วิศวกรไฟฟ้า ที่มีใบอนุญาตประกอบวิชาชีพจากสภาวิศวกร

- ผู้ที่ผ่านการอบรมหลักสูตรการตรวจสอบระบบไฟฟ้า ตามมาตรฐานของหน่วยงานที่ได้รับการยอมรับ

- เป็นผู้ใก็บริการด้านความปลอดภัย ตาม ม.9/ม.11 ตาม พรบ.ความปลอดภัยฯ พ.ศ.2554

โดยสามารถขึ้นทะเบียนได้ตามขั้นตอนด้านล่าง

4. ขั้นตอนการตรวจสอบบริภัณฑ์ไฟฟ้า

การตรวจสอบบริภัณฑ์ไฟฟ้าประจำปีสามารถแบ่งออกเป็น 4 ขั้นตอนหลัก ได้แก่

4.1 การตรวจสอบเอกสารและข้อมูลพื้นฐาน

- ตรวจสอบแบบแปลนระบบไฟฟ้า

- ตรวจสอบประวัติการซ่อมบำรุงและบันทึกการตรวจสอบที่ผ่านมา

- ตรวจสอบอุปกรณ์ที่ใช้ว่าตรงตามมาตรฐานหรือไม่

4.2 การตรวจสอบสภาพภายนอกของอุปกรณ์ไฟฟ้า

- ตรวจสอบความเสียหายของสายไฟ ฉนวน และขั้วต่อ

- ตรวจสอบอุปกรณ์ป้องกัน เช่น ฟิวส์ เบรกเกอร์ เซอร์กิตเบรกเกอร์

- ตรวจสอบระบบสายดินว่าอยู่ในสภาพใช้งานได้หรือไม่

4.3 การทดสอบทางไฟฟ้า

-ตรวจวัดค่าความเป็นฉนวน (Insulation Resistance)

- ตรวจสอบแรงดันไฟฟ้า กระแสไฟฟ้า และค่าความต้านทาน

- ทดสอบการทำงานของอุปกรณ์ป้องกันไฟฟ้าลัดวงจร

4.4 การรายงานผลและแนะนำแนวทางแก้ไข

- จัดทำรายงานผลการตรวจสอบ พร้อมข้อเสนอแนะ

- แจ้งให้ผู้บริหารหรือฝ่ายซ่อมบำรุงดำเนินการแก้ไขหากพบปัญหา

- บันทึกข้อมูลสำหรับการตรวจสอบครั้งถัดไป

5. เครื่องมือที่ใช้ในการตรวจสอบบริภัณฑ์ไฟฟ้า

การตรวจสอบบริภัณฑ์ไฟฟ้าจำเป็นต้องใช้เครื่องมือเฉพาะทางเพื่อให้ได้ผลการตรวจที่แม่นยำ เครื่องมือที่ใช้บ่อย ได้แก่

- เครื่องวัดความเป็นฉนวน (Insulation Tester) ใช้ตรวจสอบความเสื่อมของฉนวนไฟฟ้า

- เครื่องวัดความต้านทานสายดิน (Earth Tester) ตรวจสอบคุณภาพของระบบสายดิน

- เครื่องวัดแรงดันและกระแสไฟฟ้า (Multimeter, Clamp Meter) ใช้วัดค่าทางไฟฟ้าในระบบ

- เครื่องตรวจจับกระแสรั่วไหล (Leakage Current Tester) ตรวจหากระแสรั่วไหลที่อาจเป็นอันตราย

- เครื่องตรวจสอบการทำงานของเบรกเกอร์ (Circuit Breaker Tester) ทดสอบการตัดวงจรของเบรกเกสรุป

โดยมีแบบฟอร์มตรวจสอบตาม ประกาศกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขการจัดทําบันทึกผลการตรวจสอบและรับรองระบบไฟฟ้าและบริภัณฑ์ไฟฟ้า

สรุป

การตรวจบริภัณฑ์ไฟฟ้าประจำปีเป็นมาตรการที่ช่วยลดความเสี่ยงด้านอัคคีภัยและอุบัติเหตุจากไฟฟ้า ทั้งยังช่วยให้สถานประกอบการเป็นไปตามข้อกำหนดทางกฎหมาย โดยต้องดำเนินการตรวจสอบโดยผู้ที่มีคุณสมบัติและใช้เครื่องมือที่เหมาะสม หากมีการตรวจสอบและบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้ระบบไฟฟ้ามีความปลอดภัย ลดต้นทุนค่าซ่อมแซมระยะยาว และสร้างสภาพแวดล้อมการทำงานที่ปลอดภัยสำหรับทุกคน