🔌 ความรู้พื้นฐาน “Protection Class” ของอุปกรณ์ไฟฟ้า คืออะไร? เข้าใจง่ายในบทเดียว

การเลือกใช้อุปกรณ์ไฟฟ้าให้ปลอดภัย ไม่ได้ขึ้นอยู่แค่แบรนด์หรือราคาเท่านั้น แต่ยังรวมถึง “Protection Class” หรือ “ระดับการป้องกันไฟฟ้าช็อต” ที่เป็นมาตรฐานสำคัญระดับสากลตาม IEC 61140 (Protection against electric shock) ซึ่งผู้ผลิตทั่วโลกใช้เป็นแนวทางในการออกแบบผลิตภัณฑ์

ในบทความนี้เราจะพาคุณรู้จัก Class 0 / Class I / Class II / Class III ของอุปกรณ์ไฟฟ้า พร้อมแนะนำวิธีตรวจสอบความปลอดภัย และแนวทางเลือกใช้งานให้เหมาะกับสภาพแวดล้อมครับ

📌 Protection Class คืออะไร?

"Protection Class" คือการจัดระดับอุปกรณ์ไฟฟ้าเพื่อระบุว่าอุปกรณ์นั้นมีมาตรการ ป้องกันไฟฟ้าช็อต แค่ไหน ทั้งใน สภาพการใช้งานปกติ และ เมื่อเกิดความเสียหาย (single fault condition) เช่น ฉนวนชำรุด

🛠️ วัตถุประสงค์คือ:

ปกป้องผู้ใช้งานจากไฟฟ้าช็อต
ให้ผู้ผลิตออกแบบอุปกรณ์ได้อย่างปลอดภัย
ให้ผู้บริโภคเลือกใช้งานได้เหมาะสมกับสถานที่

🔍 ตารางสรุปความแตกต่างของ Protection Class

คุณสมบัติ	Class 0	Class I	Class II	Class III
การป้องกันหลัก	ฉนวนพื้นฐาน	ฉนวนพื้นฐาน + ต่อสายดิน	ฉนวนสองชั้น / ฉนวนเสริมความแข็งแรง	แรงดันต่ำพิเศษ (SELV)
การต่อลงดิน	❌ ไม่มี	✅ มี	❌ ไม่มี	❌ ไม่มี
ความปลอดภัย	ต่ำมาก	สูง	สูง	สูงมาก
ตัวอย่างอุปกรณ์	อุปกรณ์เก่าๆ	ตู้เย็น, เครื่องซักผ้า	ไดร์เป่าผม, ทีวี, เครื่องมือไฟฟ้าพลาสติก	อะแดปเตอร์ 5V, 12V, ของเล่น, อุปกรณ์แพทย์
สัญลักษณ์ (ถ้ามี)	❌ ไม่มี	🌍 สัญลักษณ์กราวด์	⎔ สี่เหลี่ยมซ้อนกัน 2 ชั้น	SELV, หรือบางรุ่นใช้ตัวเลข III

🧯 ประเภทของ Protection Class (รายละเอียด)

⚠️ Class 0 – ความปลอดภัยต่ำสุด (ไม่แนะนำให้ใช้งาน)

🔸 มีแค่ ฉนวนพื้นฐาน
🔸 ไม่มีการต่อลงดิน หากฉนวนชำรุดจะเกิดไฟรั่วทันที
❌ ห้ามใช้ในหลายประเทศแล้ว
📌 มักพบใน: อุปกรณ์ไฟฟ้าเก่า, เครื่องใช้ราคาถูกจากประเทศที่ไม่มีมาตรฐานเข้มงวด

🌍 Class I – มีระบบสายดิน (ปลอดภัยระดับมาตรฐาน)

🔸 มีทั้ง ฉนวนพื้นฐาน และ สายดินป้องกัน (PE - Protective Earth)
🔸 ถ้าเกิดไฟรั่ว กระแสจะลงดินทันที → เบรกเกอร์จะตัดไฟ
🔌 ใช้ปลั๊ก 3 ขา (มีขากราวด์)
✅ มาตรฐานในเครื่องใช้ไฟฟ้าครัวเรือน
📌 ตัวอย่าง: ตู้เย็น, เครื่องทำน้ำอุ่น, เครื่องซักผ้า

⎔ Class II – ฉนวนสองชั้น ไม่ต้องใช้สายดิน

🔸 มี ฉนวนสองชั้น หรือ ฉนวนเสริม
🔸 ป้องกันได้แม้ไม่มีกราวด์
🔌 ใช้ปลั๊ก 2 ขา (ไม่มีขากราวด์)
✅ ปลอดภัย เหมาะกับอุปกรณ์พกพาหรือภายนอก
📌 ตัวอย่าง: ไดร์เป่าผม, ทีวี, เครื่องมือไฟฟ้าพลาสติก

🔋 Class III – ใช้แรงดันไฟฟ้าต่ำพิเศษ (SELV)

🔸 ใช้ ไฟฟ้าแรงดันต่ำมาก ต่ำกว่า 50V AC หรือ 120V DC
🔸 ปลอดภัยแม้สัมผัสโดยตรงกับไฟฟ้า
🔌 ไม่ต้องใช้สายดิน
📌 เหมาะกับ: อะแดปเตอร์, ของเล่น, LED strip, อุปกรณ์แพทย์บางชนิด

👀 ข้อควรระวังในการเลือกใช้งาน

✅ ตรวจสอบสัญลักษณ์ บนฉลากหรือบอดี้ของอุปกรณ์
✅ หลีกเลี่ยงอุปกรณ์ Class 0 โดยเด็ดขาด
✅ ติดตั้งระบบสายดิน ให้ถูกต้องหากใช้อุปกรณ์ Class I
✅ ใช้ RCD/ELCB เพื่อป้องกันไฟดูด-ไฟรั่วในระบบ
✅ อย่าซื้ออุปกรณ์ไฟฟ้าราคาถูกเกินจริง ที่ไม่มีการรับรองมาตรฐาน

📣 สรุปส่งท้าย

การเข้าใจ ระบบ Protection Class ช่วยให้คุณเลือกอุปกรณ์ไฟฟ้าได้อย่างปลอดภัย เหมาะสมกับสถานที่และผู้ใช้งาน ไม่ว่าจะเป็นในบ้าน โรงงาน หรือสถานพยาบาล การป้องกันไว้ก่อนย่อมดีกว่าการแก้ไขภายหลังครับ

หากบทความนี้มีประโยชน์ แชร์ให้เพื่อนหรือครอบครัวที่กำลังเลือกซื้ออุปกรณ์ไฟฟ้ากันด้วยนะครับ
🔁 #คลาสอุปกรณ์ไฟฟ้า #ความปลอดภัยไฟฟ้า #รู้ไว้ไม่ไฟดูด #SafetyXpert

ความหมายของ Protection Class

Class I II III คืออะไร

ฉนวนสองชั้นคืออะไร

สัญลักษณ์อุปกรณ์ Class II

SELV คืออะไร

มาตรฐาน IEC 61140 ภาษาไทย

อุปกรณ์ไฟฟ้าที่ปลอดภัยที่สุด

การต่อลงดินคืออะไร

SafetyXpert

ค้นหาบล็อกนี้