ชดเชยกรณีเลิกจ้าง ตามกฎหมายแรงงานไทย
พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 (และที่แก้ไขเพิ่มเติม) กำหนดสิทธิและหน้าที่ของ นายจ้าง และ ลูกจ้าง อย่างชัดเจน โดยเฉพาะในกรณี การเลิกจ้าง เพื่อให้ลูกจ้างได้รับความเป็นธรรม
หลักการสำคัญ
เมื่อนายจ้างเลิกจ้างลูกจ้างโดยที่ลูกจ้าง มิได้กระทำความผิดตามกฎหมาย นายจ้างมีหน้าที่ต้องจ่าย
"ค่าชดเชย" ให้ตามอัตราที่กฎหมายกำหนด
ค่าชดเชย แตกต่างจาก "สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า" (หรือค่าบอกกล่าวล่วงหน้า)
โดย ค่าชดเชย เป็นสิทธิที่ลูกจ้างได้รับจากการเลิกจ้าง
ส่วน สินจ้างแทนการบอกกล่าวล่วงหน้า คือเงินที่นายจ้างต้องจ่าย หากเลิกจ้างโดยไม่แจ้งล่วงหน้าตามที่กฎหมายกำหนด
กรณีที่ลูกจ้างมีสิทธิได้รับค่าชดเชย
- เลิกจ้างโดยไม่มีเหตุผลอันสมควร
เช่น ปรับโครงสร้างองค์กร ลดจำนวนพนักงาน - การจ้างสิ้นสุดลงโดยอัตโนมัติ
เช่น สัญญาจ้างมีกำหนดระยะเวลาสิ้นสุด และไม่มีการต่อสัญญา - การย้ายสถานประกอบการ
หากการย้ายส่งผลกระทบต่อการดำรงชีวิต และลูกจ้างไม่ประสงค์ทำงานต่อ - การพักงานเกิน 7 วัน
และผลการสอบสวนยืนยันว่าลูกจ้างไม่ได้กระทำผิด
ข้อยกเว้น: นายจ้างไม่ต้องจ่ายค่าชดเชย
กรณีที่ลูกจ้างถูกเลิกจ้างเนื่องจากเหตุร้ายแรง เช่น
- ทุจริตต่อหน้าที่
- จงใจทำให้นายจ้างเสียหาย
- ประมาทเลินเล่อร้ายแรง เช่น ขับรถส่งของจนเกิดอุบัติเหตุใหญ่
- ฝ่าฝืนข้อบังคับหรือคำสั่ง และได้รับการตักเตือนเป็นลายลักษณ์อักษรแล้ว แต่ยังทำผิดซ้ำ
- ละทิ้งหน้าที่เกิน 3 วันติดต่อกัน โดยไม่มีเหตุผล
- ถูกพิพากษาจำคุกถึงที่สุด
อัตราค่าชดเชยตามกฎหมาย (มาตรา 118)
| ระยะเวลาการทำงานต่อเนื่อง | อัตราค่าชดเชย |
|---|---|
| 120 วัน – < 1 ปี | 30 วันค่าจ้าง |
| 1 ปี – < 3 ปี | 90 วันค่าจ้าง |
| 3 ปี – < 6 ปี | 180 วันค่าจ้าง |
| 6 ปี – < 10 ปี | 240 วันค่าจ้าง |
| 10 ปี – < 20 ปี | 300 วันค่าจ้าง |
| ตั้งแต่ 20 ปีขึ้นไป | 400 วันค่าจ้าง |
นายจ้างสามารถผ่อนชำระค่าชดเชยได้มั้ย?
ตาม พระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 มาตรา 118 กำหนดไว้ชัดเจนว่า
เมื่อนายจ้างเลิกจ้างลูกจ้าง ต้องจ่ายค่าชดเชยทันที หรือ ภายในวันที่เลิกจ้าง
การทำ สัญญาผ่อนชำระค่าชดเชย ถือเป็นการ ผิดกฎหมาย และเป็นการ เสียสิทธิของลูกจ้าง เว้นแต่จะเข้าเงื่อนไขตามข้อยกเว้นด้านล่างนี้
ข้อยกเว้นเดียวที่ทำได้
- นายจ้าง มีเหตุขัดข้องทางการเงิน
- นายจ้าง ยื่นคำขอผ่อนผันต่ออธิบดีกรมสวัสดิการและคุ้มครองแรงงาน
- ได้รับการอนุมัติอย่างเป็นทางการ จากอธิบดีแล้ว
- จึงจะสามารถ ตกลงทำสัญญาผ่อนชำระกับลูกจ้างเป็นรายๆ ไป ได้
หากไม่มีการอนุมัติจากอธิบดี นายจ้างไม่สามารถทำได้โดยพลการ
สิทธิของลูกจ้าง
หากนายจ้างไม่จ่ายค่าชดเชยภายในกำหนด ลูกจ้างสามารถ
- ยื่นเรื่องร้องเรียน ต่อพนักงานตรวจแรงงาน
- เพื่อให้บังคับนายจ้างจ่ายเงิน พร้อมดอกเบี้ย ตามกฎหมาย
สรุป
การเลิกจ้างโดยไม่มีความผิด เป็นสิทธิที่ลูกจ้างจะได้รับค่าชดเชยตามระยะเวลาการทำงาน และนายจ้างต้องจ่ายตามที่กฎหมายกำหนดทันที เว้นแต่ได้รับอนุมัติให้ผ่อนชำระจากอธิบดีฯ การรู้สิทธิเหล่านี้ช่วยให้ลูกจ้างสามารถปกป้องผลประโยชน์ของตนเองได้ และช่วยให้นายจ้างดำเนินการอย่างถูกต้อง
บทความอื่นๆ ที่เกี่ยวกับสิทธิลูกจ้าง
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น